YEVGENİ PROGOZHİN İLE PUTİN ARASINDAKİ OLAY NEDİR
RAFAEL SADİ
Aslında olay iki kişi arasında olmaktan çok kim neyi paylaşamadı sorusunu sormak lazım.
Olay sadece duygusal yani çok ama çok fazla para ile ilintilidir.
Olay yeri inceleme altına alınacak olursa bu sadece AFRİKA olur. Tabii Afrika ile de kalmayabilir ama ilk çıkış noktası KARA AFRİKADIR.
Şöyleki Afrika kıtası devletlerin ve sömürgecilerin iştahını sürekli kabartan bir kıta olmuştur. Peki Afrika da ne var ki bu denli iştah kabartabiliyor.
Afrika’da ne yok ki. ALTIN , ELMAS ,KÖLELER VEYA UCUZ İŞGÜCÜ, URANYUM VE BİLMEDİĞİMİZ BAŞKA MADENLER. Ha bir de büyük miktarda balık var ki esas nedenin Balık olduğunu sanmıyorum.
Bu kıymetli madenlerin elde edilebilmesinin karşılığında da kabile resileri ile günümüz yöneticilerine SİLAH ve MÜHHİMMAT temini de gelir kapısının en önemlisidir. Eskiden Kızılderililere mavi boncular karşılığında kadınlarını ve topraklarını alan Amerikan Kowboylarıonın yerine Yevgeni gibi modern at hırsızları türedi. Nasıl türedi herkes biliyor kendi başına bu işlere kalışmadı Başında patron Putin olmadan bu amcam kimseye selam bile veremezdi. Lokantacı olduğu hikayesine de inanmayan çok adam var ve kendisinin aslında su katılmamış bir KGB elemanı olduğuna inanan çok insan var. Hoş Bu kurumdan geçmeyenlerin lokantadan WAGNER gibi tehlikeli bir profesyonel tetikçi ordusunun başında olması çok ta anlaşılır bir durum değildir.
Biz de benzer bir durumu ve eylemi FETÖ ile yaşadık ama FETÖ’de öyle bir ordu sözkonusu değildi ama AFRİKA’YI eğitim sistemleri ve orada kurdukları şirketler ile el’e geçirmek için gereken çalışmayı yaptıklarını biliyoruz. Bu konuda yazılmış çok makale ve belge olduğu gibi Yevgeni amcamızın ilişkileri konusunda da yazılmış çok makale mevcut.
Peki Putin ile neden gters düştüler. Veya gerçekten ters mi düştüler. Eh o da başka bir soru. Çünkü günümüz siyasi numaraları içinde kayıkçı kavgası numarası oldukça eskidir ve bu da onlardan biri gibi görünüyor.
Asıul kavga ABD İLE RUSYA arasında. Çünkü Afrika’nın kaymağını ABD .yemek isterken RUSYA Wagner ile ABD pazarına çomak sokuyordu. Afrika’da para nehirlerden akıyor herkes te torbasını kasasını doldurmak istiyor. Silahları kim satacak paraları ve bölgedeki hakimiyeti kim kapacak kavga onun kavgası. Türkiye bu kavganın neresinde henüz çok açık değil ama Tanzanya’da ve bir kaç Afrika ülkesinde de durumumuz çok kötü sayılmaz. Bayraktar İHA ve SİHAları oralarda gitmeye hazırdır sanırım. İnşaat malzemeleri sektöründe de iyi müşterimizdirler. Tabii bu sektördeki pazarı kısa zamanda ÇİN’e kaptırmak durumundayız herkes bilsin.Türkiye İnşaat malzemeleri fiyatları ÇİN HALK CUMHURİYETİ FİYATLARININ ÇOK ÜZERİNE FIRLADI.
Kısaca ortadak oyun para menfaat ve güç oyunudur . Eski dünyamız bu oyunlar binlerce yıoldır sahne olmaktadır. Fazla etkilenecek bir durum değildir. Kim hangi pastadan pay alacak göreceğiz. Bize bir dilim düşmeyeceğinden herkes emin olsun. BU tam bir kurtlar sofrası oyunudur. Aman dikkat kuzu olmayalım.
Rusya’nın Wagner Grubu’nun Afrika’da Ne İşi Var?
Rusya’nın Wagner Grubu, Moskova’nın kıtadaki etkisini genişletirken askeri ve güvenlik desteği sağlayarak birkaç Afrika ülkesinin içişlerine müdahale etti.
Binlerce kişilik bir özel askeri güç olan Wagner Grubu, son yıllarda Rusya’nın en etkili dış politika araçlarından biri haline geldi. Suriye ve Ukrayna savaş alanlarında önemli bir rol oynadı ve son zamanlarda Afrika’daki ayak izini genişletmek için çalıştı. Grup, 2017’den beri birçok Afrika ülkesinde faaliyet gösteriyor ve müşterilerine propaganda çabalarının yanı sıra genellikle doğrudan askeri destek ve ilgili güvenlik hizmetleri sağlıyor.
Wagner Grubu nedir?
Rus işadamı Yevgeny Prigozhin tarafından kurulan Wagner Group, Kremlin bağlantılı önde gelen bir özel askeri şirkettir (PMC) [PDF]. İlk olarak 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi sırasında ortaya çıktı ve o zamandan beri Suriye’de ve en az yarım düzine Afrika ülkesinde faaliyet gösteriyor. Wagner, tek bir varlıktan ziyade, operasyonları Rus ordusu ve istihbarat topluluğuyla yakından bağlantılı olan karmaşık bir şirketler ve paralı asker grupları ağıdır. Afrika’da eski Rus askerleri, hükümlüler ve yabancı uyruklulardan oluşan yaklaşık beş bin üyesi olduğu tahmin ediliyor .
PMC’ler Rus yasalarına göre yasa dışı olmasına rağmen, Kremlin Wagner’i Afrika’daki dış politika çıkarlarını iletmek için kullanıyor. CFR’den Thomas Graham, “Rusya’nın bu noktada Afrika’daki ana hedefi gerçekten de Birleşmiş Milletler gibi yerlerde kullanmayı umduğu diplomatik destek oluşturmaktır” diyor. “Wagner Grubu, özel para kazanmak [gibi] kendi nedenleriyle Afrika’ya dahil oldu. Ancak son zamanlarda Kremlin bunu diplomatik olarak yapmaya çalıştığı şeye yararlı bir katkı olarak gördü.” Ocak 2023’te ABD hükümeti, Wagner’i önemli bir ulusötesi suç örgütü olarak tanımladı.
Afrika’da nerede faaliyet gösteriyor?
Wagner Grubu, operasyonlarının çoğunun güvenlik konularına odaklandığı birkaç Afrika ülkesinde operasyonlar kurmuştur. Sık sık güvenlik hizmetleri ve paramiliter yardım sağladı ve kaynak tavizleri ve diplomatik destek karşılığında sorunlu rejimler için dezenformasyon kampanyaları başlattı. Wagner en çok Orta Afrika Cumhuriyeti (CAR), Libya, Mali ve Sudan’da aktiftir ve bunların tümü, sömürgeci miraslar ve içsel siyasi farklılıklar nedeniyle Batı ile zayıf bir ilişkiye sahiptir.
Bu ne işe yarıyor?
Wagner’in hizmetleri, isyancı grupları ve rejimleri içeren müşterilerinin ihtiyaçlarına göre farklılık gösteriyor ve finansmanı, doğrudan ödemeden kaynak tavizlerine kadar uzanıyor.
Savaş operasyonları. Wagner birlikleri, isyancı gruplara karşı savaş operasyonlarında Afrika hükümetlerini destekledi ve bunun tersi de geçerli. Başkent Bangui’ye yönelik isyancı saldırılarına karşı Başkan Faustin-Archange Touadéra hükümetini savunmak için 2018’de yaklaşık bin Wagner askeri ARAÇ’a girdi . Buna karşılık, Wagner yan kuruluşları sınırsız kayıt hakları ve kazançlı Ndassima altın madeninin kontrolünü aldı. Benzer şekilde, Wagner Grubu güçleri 2019’da kuzey Cabo Delgado eyaletinde kendi kendini İslam Devleti ilan edenle mücadeleye yardımcı olmak için Mozambik’e konuşlandırıldı. Ancak grup isyanı kontrol altına alamadı ve birkaç ay sonra bölgeden çekildi.
Güvenlik ve eğitim desteği. Wagner, savunmasız rejimler için bir güvenlik hizmeti görevi görür. Grup, Touadéra için kişisel koruma ekibinin bir parçası olarak görev yaptı ve OAC’nin ordusunun olası darbe girişimlerine hazırlanmasına yardımcı oldu. Wagner, 2017’den beri Sudan’da faaliyet gösteriyor , Sudanlı askerleri eğitiyor, maden kaynaklarını koruyor ve Rusya’ya altın ihracatı karşılığında Başkan Ömer el-Beşir hükümetine karşı muhalefeti bastırıyor. Çoğu durumda, Wagner’in desteği, silahlı kuvvetlerin Moskova’dan savaş ve gözetleme uçakları aldığı Mali’de olduğu gibi, resmi Rus askeri yardımı ile destekleniyor.
Dezenformasyon kampanyaları. Prigozhin ayrıca, her ikisi de ABD yaptırımları altında olan ve Wagner ile birlikte çalışan bir çevrimiçi “trol çiftliği” olan İnternet Araştırma Ajansı’nın (IRA) ve Özgür Araştırma ve Uluslararası İşbirliği Derneği’nin (AFRIC) sahibidir. IRA daha önce işleri, 2016 başkanlık seçimleri öncesinde Amerika Birleşik Devletleri’ndeki siyasi bölünmeleri alevlendirmeye çalışan Gana ve Nijerya’daki kişilere yaptırırken , AFRIC Mozambik ve Zimbabve dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesinde “sahte seçim izleme”ye sponsor oldu. Prigozhin ayrıca Pan-Afrikacı hareketleri Fransız karşıtı ve Batı karşıtı mesajlar yayınlamak için kullanmakla suçlanıyor .
Neden fark eder?
Wagner’in bir PMC statüsü, Rus müdahalesinin mali maliyetlerini sınırlandırıyor ve Kremlin’e, aynı anda Rus askeri altyapısını kullanırken personel kayıplarını Rus halkından gizlemesine izin vererek makul bir inkar edilebilirlik sağlıyor. Buna karşılık Prigozhin, Ukrayna’daki savaşta ve Rus kamuoyunda önemli bir figür olarak ortaya çıktı .
Bazı durumlarda, Wagner’in Afrika’ya müdahil olması, iddia edilen insan hakları ihlallerine ve bölgesel güvensizliğin şiddetlenmesine yol açtı. Libya’da, 2019 Trablus harekatı sırasında Libya Ulusal Ordusu ile birlikte savaşan Wagner birlikleri , sivil bölgelere yargısız infazlar yapmak ve kara mayınları yerleştirmekle suçlanıyor . Daha yakın zamanlarda, grubun Sudan ordusuna karşı savaşı sırasında Sudan’ın Hızlı Destek Kuvvetleri milislerine füze sağladığı bildirildi. Wagner birlikleri ayrıca OAC’deki BM barışı koruma misyonuyla aynı alanlarda faaliyet gösteriyor ve Birleşmiş Milletler’in sivilleri koruma yeteneğini tehdit ediyor.
Bu arada grup, Sahel’deki varlığını genişletmeye devam etti. Son zamanlarda sızan ABD istihbaratı, Wagner’in Çadlı isyancılarla ülkenin geçici başkanını devirmek için çalıştığını ortaya çıkardı ve bazı analistler, Burkina Faso’nun, Fransa’nın bu yılın başlarında ülkeden askerlerini çekmesinin ardından büyüyen cihatçı ayaklanmaya karşı koymak için yakında Wagner’i tutabileceğini tahmin ediyor.
William Rampe, CFR’de yazı işleri stajyeridir.
Afrika’daki Wagner grubu paralı askerleri: neden onları kovmak için etkili bir muhalefet olmadı?
Afrikalı yöneticilerin paralı asker grubu Wagner’de ne gördüklerini anlamak kolaydır. Savaşçıları hızlı bir şekilde konuşlandırılabilir. Gelişmiş silahları beraberinde getirir ve hızlı ve acımasızca kuvvet uygulayabilir.
Alternatif askeri güç kaynaklarının kusurları vardır: Birleşmiş Milletler misyonları sağlam yetkilerden yoksundur; Afrika Birliği (AU) güçleri silah ve motivasyondan yoksundur; Avrupa Birliği müdahalecileri, kolonyal baskının mirasını taşıyor. ABD’nin Selefi teröristlere karşı verilen mücadeleleri desteklemenin ötesinde Afrika’ya pek ilgisi yok.
Wagner Grubu, Yevgeny Prigozhin tarafından 2014 yılında Rusya’nın o yıl Ukrayna’yı işgalini desteklemek için özel bir askeri şirket olarak kuruldu . On yılı aşkın bir süredir Prigozhin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in izni olmadan faaliyet gösteremedi . Bu dönemde Rusya ve Wagner’in çıkarları farklı olabilirdi ama rekabet etmediler ve büyük ölçüde örtüştüler.
Elbette, 23 Haziran 2023’te – bu makalenin ilk taslağı yazıldıktan sonra – başlayan ve ardından fiyaskoyla sonuçlanan Wagner isyanı, Wagner’in Afrika’daki geleceğini oldukça belirsiz hale getiriyor.
1992’de Afrika’daki Sovyet-Amerikan rekabeti üzerine tezimi tamamladığımdan beri, kıtadaki büyük güç rekabetini takip ediyorum. Bu, son 20 yılda Afrika’da yavaş yavaş tırmanan Çin-Amerikan rekabetini de içeriyor. 2018’de yayınlanan Afrika’nın Uluslararası İlişkileri adlı ders kitabını hazırlarken Rusya’nın Afrika’ya “dönüşü” konusunda yeniden uyarıldım .
Bu deneyime dayanarak benim görüşüm, Wagner’in Afrika kıtasına birçok biçimde sefalet getirmeye devam edeceği yönünde. Hiçbir yabancının bunu durdurması muhtemel değildir. Varlığı devam edecek çünkü bireysel Afrikalı aktörler, devlet ve devlet dışı, onun varlığından yararlanıyor. Belirli rejimler için faydası, Afrika Birliği’nin oluşturduğu tehdide karşı bariz sessizliğini açıklamaya yardımcı oluyor. Wagner’e karşı pasiflik, Rusya ve Rus emperyalizmi hakkında daha derin bir ikircikliliği de yansıtıyor.
Genel olarak, Wagner Afrikalılar için hayatı daha iyi hale getirmek için neredeyse hiçbir şey yapmadı: faaliyetleri diktatörleri sağlamlaştırmaya ve demokrasileri baltalamaya hizmet etti; iç çatışmaları genişletmek ve derinleştirmek; masum sivilleri öldürmek; doğal kaynakları Rusya’nın çıkarı için kullanmak; ve Afrikalıların yatırım için Çin’e sahip oldukları tek alternatifi karalamak.
Bu, zamanı gelince, AU ve sorumlu Afrika hükümetlerinin muhtemelen Wagner’in varlığına içerleyecekleri ve ona karşı çıkmadıkları için pişmanlık duyacakları anlamına gelir.
Wagner in suçları
Wagner, istismarcı rejimlerin kıtada güçlerini korumalarına yardım etti.
- Sudanlı Ömer El Beşir’e 2017 ile Nisan 2019’da devrilmesi arasında asker yetiştirme, kaynakları koruma ve muhalefeti bastırma konusunda yardımcı oldu .
- Gelişmekte olan diktatörlüklerin gücü pekiştirmesine yardımcı oldu. Bu, seçimlerin ertelendiği ve askeri rejimin Wagner güçlerini davet ettiği Mali’deki rolünü de içeriyor .
- Wagner, Ekim 2018’de Libya’daki iç savaşa katıldı ve sonunda isyancı lider Khalifa Hiftar’ın Libya Arap Silahlı Kuvvetlerine yardım etmek için 1.000’den fazla asker gönderdi. Bu, Rusya’nın Wagner’i konuşlandırmakla uluslararası hukuku en açık şekilde ihlal etmesidir. Wagner’in birçok sivili öldüren mayın ve bubi tuzakları kullanması da savaş yasalarını ihlal ediyordu .
- Orta Afrika Cumhuriyeti’nde (CAR) Wagner, isyancılardan oluşan bir koalisyonla doğrudan çatışmaya girdi. Önde gelen bir araştırma merkezine göre , Aralık 2020 ile Temmuz 2022 arasındaki muharebe angajmanlarının %40’ı Wagner’i içeriyordu.
- Mozambik’te hükümet, El Şebab bağlantılı bir grupla savaşmak için Wagner’i tuttu .
- Sudan’da bu yıl nisan ayında başlayan iç savaşa Rusya ve Wagner dahil oldu .
Wagner gittiği her yerde insan hayatına kayıtsız kaldı, ayrım gözetmeden sivilleri, İslamcı militanları ve diğer isyancıları öldürdü. Silahlı Çatışma Konumu ve Olay Verileri Projesi araştırma grubu, Wagner’in OAC ve Mali’deki güç kullanımlarının %52 ila %71’inin sivilleri hedef aldığını tespit etti .
Bu katılımın birkaç nedeni vardır.
İlk olarak, Rus hükümeti Afrika’daki askeri üsleri arıyor. Wagner’in 2017’de Afrika’ya ilk müdahil olmasından önce bile , Rusya zaten 18 Afrika ülkesiyle askeri işbirliği anlaşmaları yapmıştı. Bunlar, Gana ve Nijerya gibi demokrasilerden Rusya ve Wagner için bir lojistik merkez haline gelen kontrolsüz Doğu Libya’ya kadar uzanıyor .
İkincisi, Rusya, Ukrayna savaşını desteklemek için Afrika’da ABD ve Avrupa hakkında yanlış bilgi yaymak için korkunç bir propaganda aygıtı kullanıyor.
Üçüncüsü, amaç kârdır. Aldığı devlet ödemelerinin yanı sıra Wagner, faaliyet gösterdiği çeşitli yerlerde altın, elmas ve uranyum kaynaklarına münhasır erişim için anlaşmalar müzakere etti . Bunlar arasında Orta Doğu, Mali ve Sudan yer alıyor.
Bir muhalefet boşluğu
Afrika’nın içinden veya dışından herhangi bir büyük gücün onun faaliyetlerine ciddi bir şekilde karşı çıkma şansı çok az görünüyor.
Bireysel Afrikalı aktörler, devlet ve devlet dışı, onun varlığından yararlanır. Bu az sayıda hak sahibi, Wagner’in uluslararası hukuk tarafından yasaklanan paralı askerliğine karşı harekete geçilmesini engelleyecektir .
AU şemsiyesi altında kolektif bir baskı olması da muhtemel değildir. Apartheid’a karşı yaptığı gibi, ancak bir konuda geniş bir fikir birliği olduğunda kolektif eylem örgütleyebilir.
Aynı analiz, Afrika’nın sayısız bölgesel ekonomik topluluğu için de geçerlidir. Bunlar son zamanlarda güvenlikte daha büyük bir rol üstlendi, ancak hiçbiri Wagner karşıtı bir duruş sergilemedi.
Bunun üzerine bir dizi Afrika ülkesinin Rusya’ya karşı ikircikliliği var. Rusya’nın doğu Ukrayna’nın bazı kısımlarını yasa dışı ilhakını kınayan BM Genel Kurulu Kararı’na yirmi dört Afrika devleti ya çekimser kaldı ya da katılmadı.
Gana, Nijerya, Senegal ve Zambiya lehte oy kullandı.
Peki ya Afrika’nın önde gelen bölgesel güçleri? Etiyopya ve Nijerya önemli olacak kadar etkili. Ancak her biri konuyu ele alamayacak kadar iç sorunlarla meşgul.
Sadece Güney Afrika Wagner’e karşı durabilirdi. Ama olmayacak. Güney Afrika’yı yöneten Afrika Ulusal Kongresi, apartheid günlerinde Sovyet yardımına derin bir özlem duyuyor. Güney Afrikalı seçkinler, hâlâ nefret ettikleri algılanan Batı hakimiyetine karşı denge olarak hem Rusya’ya hem de Çin’e değer veriyor. Ve ülke, BRICS grubuna üyeliğin getirdiği prestijin tadını çıkarıyor.
Wagner’e karşı etkili bir uluslararası seferberlik olması da muhtemel değil. Bunun nedeni, Batı’nın kınamasının duyulmaması ve hatta geri tepmesidir. ABD Barış Enstitüsü’nde saygın bir barış inşası uzmanı olan Joseph Sany’nin yakın zamanda gözlemlediği gibi: “Batı’nın ahlaksız Rus şiddeti ve yolsuzluğunu kınaması” sağırdır çünkü “batının kıtadaki tarihi ikiyüzlülükle lekelenmiştir.
Her halükarda, Amerikan liderleri nadiren kıtaya odaklandığından, ABD’nin Wagner’i caydırmak için çok az seçeneği var. Ve Fransa giderek Afrika’dan çekildi.
Afrika için tek ilgili dış büyük güç Çin’dir. Ancak bana göre Çin, Wagner’i kısıtlamada hiçbir rol oynamayacak. En azından şimdilik, Ukrayna Savaşı Rusya ve Çin’i müttefik yaptı . Buna ek olarak, Çin, özellikle Frankofon ve Lusophone Afrika eyaletlerinden maden tedarik etmek gibi kapsamlı ticari çıkarlara sahiptir.
Son olarak Çin, esas olarak madenlere erişimi güvence altına almak için kıtada kendi özel güvenlik şirketlerini konuşlandırıyor . Bu kuruluşlar, Wagner gibi henüz doğrudan siyasete dahil değiller, ancak varlıkları, özel güvenlik şirketlerinin kullanımını daha fazla meşrulaştırmaya hizmet ediyor.